علیرضا پارسی: نمایشنامه باید برای مخاطب حرفی برای گفتن داشته باشد

نمایش” ملودی شهر بارانی “کاری از گروه تأتر خورشید به کارگردانی علیرضا پارسی و با متنی از زنده یاد اکبر رادی در رشت از ۲۱ الی ۲۷ آبان ماه در سالن شهید انصاری مجتمع خاتم الانبیا (ص) به روی صحنه رفت . به همین بهانه با علیرضا پارسی کارگردان با سابقه و خوشنام این نمایش گفتگویی انجام داده ایم که در زیر خواهید خواند.
آرت گیل: در ابتدا از چگونگی انتخاب نمایشنامه ملودی شهر بارانی بگویید که چطور این متن را برای کار انتخاب کردید؟
من از زمانی که استاد رادی در قید حیات بودند با ایشان در ارتباط بودم و یک بنایی را با ایشان گذاشتیم و ایشان این اجازه را به من دادند و از افتخارات من است که حداقل سالی یکبار کاری از ایشان را اجرا کنم و جز کسانی هستم که بیشترین اجرا را از کارهایشان داشته ام . در سال گذشته هم بنیاد رادی از من بعنوان پرکارترین از لحاظ کار کردن متن های ایشان تجلیل کرد. من به متن و آدم های قصه های رادی علاقه خاصی دارم و الان هم که زنده یاد رادی در قید حیات نیست من همان عهد و وفا را عملی می کنم . در ملودی شهر باران شخصیت های قصه، آدم های گیلان و رشت بودند و با اینکه داستان مربوط به چند دهه پیش است اما خیلی از این آدمها را الان ما در اطراف خود می بینیم . مشتی را می بینیم گل خانم و .. من آدم های این قصه ها را بسیار دوست دارم .
آرت گیل: در حال حاضر در حیطه تأتر می بینیم نمایشنامه هایی به روی صحنه هستند اقتباسی هستند یا خارجی ، آیا موافق نیستید که از پتانسیل نمایشنامه نویسی ما کمتر استفاده می شود ؟
من سال ۵۹ کار نمایشنامه نویسی را آغاز کردم و حدود ۵۰ کتاب از من چاپ شده و از کارهای نویسندگانی مانند چرمشیر نصیریان انصاریان و … کار کردم . اگر نمایشنامه ای حرفی برای گفتن نداشته باشد استفاده نمی کنم. باید بتوانم با آن کار برای مخاطبم حرف برای گفتن داشته باشم . بله من اعتقادم این است که باید از آنها هم استفاده کرد ولی مشکل این است که ما گیلانی ها به نوشته های خودمان بها نمی دهیم . الان نوشته های من را در استان های دیگر استفاده می کنند . اما در گیلان از من نمی پرسند تو چه نوشته هایی داری و آیا می توانیم آنها را کار کنیم ؟ دنبال این نیستیم ولی دنبال آدم های دیگر هستیم در بیرون از استان و جاهای دیگر .
معتقدم از نمایشنامه های جدید هم باید استفاده کرد اما باید کاری باشد که حرف شما باشد که شما آن را به کار بگیرید. شما باید با کار حرف خود را بزنید حتی اگر یک نفر هم بیاید کار را ببیند شما باید حرف کار را به او بزنید و باید نمایشنامه ها همچین ویژگی هایی داشته باشند.

آرت گیل: یک موضوعی که درمورد کارهای رادی می گویند این است که جزییات صحنه را به ریز در نمایشنامه آورده و خیلی توضیحات کاملی دارد آیا این خلاقیت کارگردان را کم نمی کند؟
اولا کارگردان نویسنده دوم کار است و می تواند جدا از اینکه نویسنده چه گفته نگاه دیگری به کار داشته باشد . اگر کسی نمایشنامه را یکبار بخواند و نمایش ما را هم دیده باشد متوجه می شود که این دقیقا همانی نیست که در نمایشنامه آمده ما هم نگاه و دیدگاه خودمان را داریم و می نشینیم با بازیگر به تعامل می رسیم و تجزیه و تحلیل خودمان را روی کار داریم . عده ای از نویسنده ها هستند که توضیحات را می آورند . در کتاب های من هم شما می توانید این توضیحات را ببینید . اما این دلیل نمی شود که شما حتما باید آن را انجام دهید . شما می توانید بعنوان کارگردان تغییرات خودتان را بدهید و از آنها استفاده کنید.
آرت گیل: در این نمایش چیزی که به چشم می آید بازی های بسیار خوب بازیگران این کار است که کسانی این نمایش را می بینند همگی به این نکته اشاره دارند .
گروه ما تأتر خورشید از سال ۸۴ ثبت شرکت ها شده و تنها گروه نمایشی از گیلان است که ثبت شرکت ها شده است . یکسری افرادی هستند که عضو این گروه هستند و سعی می کنیم در کارهایمان از همان ها استفاده کنیم . اما گاها در کارها می خواهیم به یکسری شخصیت ها برسیم و در گروه خود نداریم . این آدم ها را براساس گزینه هایی که داریم استفاده می کنیم . مثلا در این کار خانم ها جهانی ، کریمی، ابراهیمی و .. انتخاب شدند که همه بازی های خوبی داشتند.

آرت گیل: به نظرشما برای اینکه هنر ما خصوصا تأتر شکل مردمی تر بگیرد چه راهکاری پیشنهاد می کنید؟
برای این اتفاق باید چند موضوع را رعایت کنیم یکی اینکه حرف مردم را بزنیم. نمایش هایی را بیاوریم که قصه محور باشد و حرف تماشاگر را بزند و به دل تماشاگر بنشیند . دوم اینکه تأتر ما باید تداوم داشته باشد و باید پشت سر هم کار باشد . مثلا کار ما که تمام می شود گروه بعدی اجرایش شروع شود. این تداوم تأتر تماشاگر را خوب جذب می کند.
الان اگر بخواهید سینما بروید از این چند فیلمی که روی پرده است بالاخره یک فیلم را انتخاب می کنید. اما تأتر که تمام شود گروه بعدی شاید دو ماه دیگر اجرا کند . این فاصله زمانی باعث فاصله گرفتن مخاطب می شود .
سوم اینکه تبلیغات ما کم است. الان گروه ها مجبور شدند به فضای مجازی کشیده شوند و دیگر بنر و پوستر کم شد. چون اعتبار نیست بروشور و پوسترو بنر و … نمی شود تهیه کرد ، اینها دست به دست هم می دهد و تبلیغات کار کم شود. اگر حمایت ها یک مقدار بیشتر شود و اگر بخش خصوصی همان طور که به موسیقی می رسد به تأتر هم توجه داشته باشد یک مقدار بهتر می شود. اینها همه مهم است و باید تبلیغات کنیم تا کم کم جا بیفتد و کارها تماشاگر خود را داشته باشد.
آرت گیل: شما بعنوان یکی از پیشکسوتان عرصه تأتر نسل جدیدی که وارد این عرصه می شود را چطور می بینید ؟
به نظر من مسأله ای که هست فرد تا یک دوره چند ماهه را تمام می کند فورا می آید تا کارگردانی یا بازی یا نمایشنامه نویسی کند . باید تجربه کافی در این زمینه ها را کسب کند ، ما که از اول آمدیم فوری نیامدیم روی صحنه ؛ در گذشته بازیگری که می خواست وارد عرصه تأتر شود خیلی تحمل می کرد و با احتیاط می آمد. یکی از مشکلات ما این است که به من که ۴۰ سال در این کار هستم هفته ای ۲ یا ۳ روز تمرین ۲ ساعته می دهند و به آن جوان تازه کار هم همین دو سه روز ؛ اینها آدم را اذیت می کند.

آرت گیل: در پایان اگر حرفی دارید برای مخاطبین آرت گیل بفرمایید و در مورد کارهای بعدیتان هم بگویید.
من از همه بازیگران راضی ام و همه تلاش خوبی کردند. استقبال خوبی از این نمایش شد. من این نوع کارهای اجتماعی و قصه محور را دوست دارم . من کلا کار کردن را دوست دارم و تا زمانی که بتوانم این کار را می کنم.
کارهای بعدی ما “زایر خانه دوست” با متنی از خودم است که یک کار رضوی است که داستان آن درمورد یک عده ای است که می خواهند به زیارت بروند و اتوبوس آنها خراب می شود و آن فاصله ای که برای تعمیر اتوبوس است در امامزاده هاشم می مانند . همچنین کارهای “آهسته با گل سرخ” از اکبر رادی و “خاطرات هنرپیشه نقش دوم” از بهرام بیضایی را هم در برنامه های بعدی خود داریم./ اختصاصی آرت گیل